KASLAB - wysokogórskie obserwatorium gazów cieplarnianych
Laboratorium pomiaru gazów cieplarnianych na Kasprowym Wierchu (KAS, 49°14’ N, 19°59’ E, 1989 m n.p.m.) jest jedyną stacją wysokogórską na terenie Europy środkowo-wschodniej mierzącą w sposób ciągły atmosferyczne stężenia głównych gazów cieplarnianych (dwutlenek węgla i metan). Zostało ono zlokalizowane w wybudowanym w 1938 roku budynku Wysokogórskiego Obserwatorium Meteorologicznego należącym do IMGW-PIB. Obserwatorium to jest unikatową w skali kraju placówką badawczą. Jego lokalizacja w nie zaburzonym środowisku kwalifikuje go do sieci referencyjnych stacji klimatycznych Międzynarodowej Organizacji Meteorologicznej (WMO). Jest ono również częścią systemu Wysokogórskich Obserwatoriów Europy.
Pomiary stanu atmosfery pod kątem gazów czynnych w efekcie cieplarnianym rozpoczęto w 1994 roku w ramach współpracy pomiędzy Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie, Uniwersytetem w Heidelbergu w Niemczech i Instytutem Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowym Instytutem Badawczym. Aktualnie oprócz ciągłego monitoringu stężenia CO2 i CH4 w atmosferze prowadzone są również pomiary składu izotopowego CO2 (13CO2 i 14CO2), pomiar pełnego składu izotopowego wody w opadach dobowych zbieranych na Kasprowym Wierchu (2H, 18O, 17O,16O, pomiary wykonywane są przy pomocy spektrometru laserowego Picarro 2401-i w laboratorium WFiIS w Krakowie) oraz zawartości trytu w zintegrowanych, miesięcznych próbkach opadu (pomiary wykonywane metodą ciekłej scyntylacji w laboratorium WFiIS w Krakowie). Prócz tego w ciągu ostatniego roku prowadzone były również kampanie pomiarowe stężenie drobnych aerozoli w zakresie od 2.5 nm do 1 µm zawieszonych w powietrzu.
Informacje zbierane na stacji KASLAB wykorzystywane są na gruncie krajowym w działalności dydaktycznej i pracach badawczych prowadzonych przez WFiIS AGH oraz przez inne jednostki krajowe (prace magisterskie i doktorskie, granty badawcze, projekty zamawiane), oraz na gruncie międzynarodowym poprzez uczestnictwo w projektach Unii Europejskiej realizowanych w ramach kolejnych programów ramowych (METHMONITEUR, CARBOEUROPE-IP, IMECC, GHG-EUROPE, INGOS, EUROHYDROS, MEMO2). Ponadto, dane uzyskiwane na stacji KASLAB wykorzystywane są w kolejnych edycjach raportu rządowego RP na Konferencje Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych ds. Zmian Klimatu.
